Bảo vệ PMV hướng dẫn Kỹ thuật xử trí ban đầu chấn thương cột sống

Hiện nay các loại hình tai nạn do giao thông, lao động, sinh hoạt hàng ngày… gây thương tích cột sống cho nạn nhân không may bị rủi ro xảy ra khá phổ biến ở nhiều nơi. Chấn thương cột sống có thể hầu như không để lại hậu quả và di chứng gì nặng nề hoặc sẽ là một “thảm họa cho gia đình cũng như xã hội”, điều đó tùy thuộc vào mức độ tổn thương nạn nhân bị sau tai nạn, cách thức sơ cứu ban đầu và vận chuyển, lựa chọn phương án điều trị phù hợp và chiến lược cũng như nghị lực tập luyện, phục hồi chức năng của bệnh nhân. Vì vậy chúng ta phải biết cách xử trí ban đầu khi bị thương tích để hạn chế các biến chứng trầm trọng có thể xảy ra.

Là những nhân viên Bảo vệ chuyên nghiệp chúng ta có nhiệm vụ cứu giúp người thật đúng cách, để giúp Qúy khách hàng hạn chế được những tổn thương không đáng có góp phần quan trọng giúp họ nhanh chóng hồi phục sau chấn thương. Công Ty Bảo Vệ Phát Minh Vượng (Bảo vệ PMV) chia sẻ các bạn và Qúy khách hàng những kỹ thuật xử trí ban đầu khi nạn nhân bị chấn thương cột sống.

Bạn sẽ làm những gì khi đứng trước một nạn nhân có nghi ngờ chấn thương cột sống?

Nguyên tắc:

Để nạn nhân tại chỗ, phân công nhiệm vụ từng người, phối hợp thực hiện các thao tác sơ cứu cơ bản, bất động tốt rồi mới di chuyển nạn nhân đến các trung tâm y tế.

Ghi nhớ các vấn đề sơ, cấp cứu ngay tại hiện trường:

Các tài liệu trong và ngoài nước viết rất nhiều về vấn đề này, thường sẽ trình bày theo các bước cấp cứu ABCDE (A: airway-đường thở. B: Breathing-Kiểm soát hô hấp. C-Circulation-Kiểm soát tuần hoàn. D: Disability-Đánh giá tình trạng tinh thần và độ tỉnh táo. E: Exposure-Giải phóng nạn nhân khỏi các vật đè ép), tuy nhiên theo cá nhân bác sĩ, trong hoàn cảnh như vậy và với các bạn (những người có thể chưa được đào tạo về sơ cứu, cấp cứu ban đầu) thì ghi nhớ và thực hiện được tuần tự các bước như trên sẽ là một vấn đề mà PMV cũng nhận thấy nó hơi “lý thuyết”, PMV xin được trao đổi với các bạn về các bước sơ cứu, cấp cứu ở trên như sau:

Đầu tiên các bạn cần lựa chọn nhanh một người làm trưởng của nhóm sơ cứu đó để chỉ đạo và phân công từng người, tránh lộn xộn đông người nhưng không hiệu quả (hỏi nhanh bạn nào đã biết qua về sơ cứu hoặc chọn bạn nào nhiệt tình, nhanh nhẹn), sau đó các bạn chỉ cần thêm 4 người nữa là tốt nhất (nếu được), không cần quá nhiều và cũng không nên ít quá.

Sau khi có “ê-kíp cứu hộ”, việc đầu tiên là cử một bạn bấm máy gọi cấp cứu y tế (mã vùng + 115) đồng thời cũng là bạn đó đi tìm hiệu thuốc hoặc trung tâm y tế gần nhất để mua bông+băng+gạc, nẹp cổ và đai áo cố định thắt lưng (nếu có, có thể mua nẹp cổ và đai áo cứng hoặc mềm đều được) , một ít thuốc giảm đau đường uống (nếu có nhân viên y tế phối hợp xuống hiện trường được thì ưu tiên dùng đường tiêm, thuốc giảm đau thông thương như Paracetamol là được), hiện nay hầu như ở các vùng miền của tổ quốc đều đã có nhà thuốc với những vật dụng và thuốc men thiết yếu nhất vậy nên việc di chuyển của bạn đầu tiên này cũng không mất quá nhiều thời gian.

Xong phân công người số1, 4 bạn còn lại sẽ tiến hành cấp cứu “ABCDE”: đầu tiên các bạn cần nhẹ nhàng đưa tư thế đầu và cổ nạn nhân về vị trí sinh bình thường với cột sống cổ thẳng và hơi ưỡn, với mục đích là để đường thở của nạn nhân được lưu thông tốt và thuận lợi khi đặt nẹp cố định cột sống cổ nếu có nghi ngờ chấn thương cột sống cổ. Lưu ý, nếu nạn nhân hôn mê và có nôn hoặc máu chảy nhiều qua mũi miệng thì cần để tư thế cổ thẳng nhưng nghiêng về 1 bên để tránh máu và các chất nôn chảy ngược vào đường thở. Quan sát nếu mũi, miệng nạn nhân có nhiều dị vật (đất cát..) hoặc máu, chất nôn thì cần được làm sạch, lau khô để khơi thông đường thở cho nạn nhân, nếu nạn nhân thở yếu hoặc ngừng thở các bạn cần thay nhau hô hấp nhân tạo miệng-miệng cho nạn nhân liên tục và chờ đợi đội nhân viên y tế đến đặt ống nội khí quản kết hợp bóp bóng (đây chính là nội dung bước: A).

Tiếp đó các bạn cần bộc lộ vùng ngực của nạn nhân và quan sát xem có vết thương thủng ngực (phì phò máu khí) hay các tổn thương khác của thành ngực như thành ngực đụng dập xây xát và di động lên xuống ngược chiều với nhịp thở của nạn nhân hay không, nếu có vết thương phì phò máu khí các bạn cần dùng băng dính, gạc để bịt kín vết thương (biến vết thương ngực hở thành kín), vị trí mảng sườn di động ngược với nhịp thở các bạn cần chờ có gạc y tế về, chèn nhiều gạc và băng ép thật chặt nhằm hạn chế tối đa mảng sườn di động này (Đây chính là nội dung bước B). Tiếp đó các bạn cần quan sát có vị trí nào có vết thương chảy máu hay không, nếu có các bạn cần dùng gạc hoặc vải sạch băng ép vào đúng vị trí vết thương (lưu ý là với vết thương chảy máu ở tay chân, các bạn không ga-rô chặt ở phía trên vết thương nhé, vì như vậy sẽ cầm được máu tốt nhưng nguy cơ thiếu máu hoại tử vùng chi đó cũng rất cao, hơn 90% các trường hợp chảy máu các bạn chỉ cần băng ép là thành công), nếu tim nạn nhân ngừng đập các bạn cần ép tim ngoài lồng ngực, đến đây chuyên môn hơi sâu hơn, nếu bạn nào quan tâm có thể tìm hiểu thêm các thông tin hướng dẫn ép tim ngoài lồng ngực trên các mạng internet nhé (đây chính là nội dung bước C). Bước tiếp theo các bạn cần sơ bộ đánh giá nạn nhân tỉnh táo hay hôn mê dựa vào gọi hỏi nạn nhân trả lời nhanh và đúng, cấu véo xem mức độ đáp ứng của nạn nhân để sơ bộ đánh giá tình trạng tri giác của nạn nhân (đây là nội dung bước4: đánh giá tri giác nạn nhân). Cuối cùng, các bạn cần đảm bảo nạn nhân được nằm nghỉ ngơi và sơ cứu ở nơi khô thoáng, không còn các vật đè ép (bước5: Exposure).

Một số điều cần lưu ý: nếu nạn nhân còn mang mủ bảo hiểm, bảo hộ thì cần 2 người phối hợp để tháo gỡ cho nạn nhân: một người giữ cố định cổ và đầu tư thế thẳng hơi ưỡn, người còn lại thực hiện tháo gỡ mũ bảo hiểm cho nạn nhân. Nếu nạn nhân còn ở tư thế ngồi trong ghế ôtô, cần đeo nẹp cố định cột sống cổ trước khi đưa nạn nhân ra ngoài. Nếu nạn nhân ở dưới nước, cần đảm bảo đầu nạn nhân nổi lên khỏi mặt nước rồi sử dụng miêng ván luồn dưới lưng nạn nhân (cơ thể nạn nhân đang ở trong nước), sau đó đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước trên ván cứng.

Bất động và vận chuyển nạn nhân:

Với cột sống cổ: hiện nay có rất nhiều nẹp cổ có sẵn trong các hiệu thuốc và trung tâm y tế, tuy nhiên không phải lúc nào chúng ta cũng có sẵn ngay dụng cụ này. Vậy nên chúng ta có thể tự tạo ra một nẹp cổ ngay tại hiện trường bằng cách lấy báo hoặc giấy gập lại thành lõi trục dài khoảng 50cm, sau đó lấy vải, khăn quấn xung quanh thành đoạn hình trụ tròn với đường kính khoảng 10cm, có thể dùng ống áo hoặc quần bọc phía ngoài, vậy là ta đã có một nẹp bất động cột sống cổ với kích thước khoảng 10cm (đường kính)×50cm (chiều dài). Sau khi có “nẹp cổ”, 1 bạn di chuyển về phía đầu nạn nhân, 2 tay luồn giữ cằm cổ, kéo và nâng đầu cổ nạn lên. Người còn lại luồn nẹp cổ qua gáy nạn nhân rồi “buộc” vòng quanh cổ nạn nhân như quàng khăn ấm, dùng băng dính hoặc dây cố định nẹp cổ lại.

Với cột sống ngực, thắt lưng: Đa số các trường hợp nạn nhân nghi ngờ chấn thương cột sống ngực, thắt lưng chỉ cần bất động nạn nhân trên ván cứng và cố định (dùng dây buộc nạn nhân vào ván cứng) khi di chuyển là được.

PMV chỉ muốn nhấn mạnh với các bạn một điều rất quan trọng trong quá trình di chuyển nạn nhân đó là luôn cần ít nhất 5 người khi phân chia sơ cứu và đặc biệt là vận chuyển nạn nhân từ nơi này sang nơi khác với nguyên tắc nạn nhân là một khối không xoắn vặn khi di chuyển.
Cần sơ cứu nhanh và vận chuyển nạn nhân đến các trung tâm y tế sớm nhất có thể. nang mui s line

Ngay khi có thể, cần thiết lập ít nhất hai đường truyền tĩnh mạch cho nạn nhân để truyền dịch và tiến hành cấp cứu ngay khi cần thiết (truyền thuốc kháng sinh, vận mạch, giảm đau…)

Thông tin liên hệ
Công Ty Bảo Vệ Phát Minh Vượng
Trụ sở chính: 40/18 Trần não, P.Bình An, Q 2, Tp. hồ Chí minh
Điện thoại: 08- 3740 7026 – 27; Fax: 08- 3740 7028
Email: hcm@pmvs.com.vn
Website: www.pmvs.com.vn